Jump to content

Tohumda çimlenme ve etki eden faktörler


Önerilen İletiler

Bir bitki tohumuna ait embriyonun uygun koşullarda, yeni bir bitkiyi oluşturmak üzere, tohum kabuğunu çatlatarak dışarı çıkması ve büyümesine çimlenme denir. Tohumun çimlenmesi için, tohumun bulunduğu ortamda yeterli miktarda su, oksijen ve uygun sıcaklık olması gerekir. Ancak en önemli faktör tohumun olgunlaşmış olmasıdır.

Tohumun çimlenmesi nasıl olur? Bu soruların yanıtı maddeler halinde sıralamak gerekirse;

hemP_k7LaL7k0gpYPbq35rNDBajjV3iqzJgF6K5P

  • Dış ortamdan tohum içine su girmesi, çimlenmenin başlamasını sağlar.

  • Suyun girmesiyle embriyodaki enzimler aktif hale geçer ve nişastanın glikozlara yıkımını sağlar.

  • Glikozların O2’li solunumda kullanılması ile ATP üretilir. Bu ATP kullanılarak embriyo hücreleri mitoz bölünmelerle çoğalır.

  • Su alan tohumun hacmi artar ve tohum kabuğu çatlar.

  • Oluşan yeni hücrelerin farklılaşması sonucu embriyonik

  • kök ve gövde büyür.

  • Embriyoda birincil büyüme dokuları gelişir. Tohum kabuğundan, önce embriyonik kök çıkar. Bu kök, yer çekimi yönünde toprak içinde büyür ve bitkinin kökünü meydana getirir.

Çimlenme Yönüyle Bitkiler;

Çimlenme özellikleri yönüyle bitkiler iki grupta toplanabilir:

Birinci grup çenekleri topraktan dışarı çıkanlar; ikinci grup ise çenekleri toprak içinde kalanlardır.

Çift çenekli bitkilerin büyük bir kısmı ve soğan gibi bazı tek çenekli bitkiler birinci gruba örnektir. Tek çeneklilerin çoğu ve bezelye, meşe gibi çift çenekli bazı bitkiler ise ikinci grupta yer alır.

Fasulye (çift çenekli bitki) gibi birinci grupta yer alan bitkilerde, tohum içinde kalan embriyonik gövde kıvrılarak yer çekiminin aksi yönünde büyür ve çenekleri toprak üstüne iter. Gövde ve yapraklar toprak üstünde gelişir.

Mısır (tek çenekli bitki) gibi ikinci grupta yer alan bitkilerde ise embriyonik gövde, doğrudan toprak üstüne çıkarak gelişir. Bu bitkilerde çenek toprak altında kalır.

36ASutb7mhj-6c1bgs8AIe0dyeS4vpG9BJJBqxz3

NOT: Tohum içine su girmesi, embriyo hücrelerinde bulunan enzimleri harekete geçirir ve giberellin hormonu sentezini başlatır. Giberellin ortamda bulunan absisik asitin etkisinin ortadan kaldırır ve amilaz enziminin faaliyete geçmesini sağlar.

ÇİMLENMEYE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Tohumların çimlenmesi için su, sıcaklık ve oksijenin uygun değerlerde olması gerekir. Bunların dışında ışığın da bazı bitki tohumlarının çimlenmesinde önemli etkisi vardır. Bu konu başlığı ile Tohumun çimlenmesi için gerekli şartlar ve koşulları nelerdir? sorusunun yanıtını bulabileceğiz.

Su (Nem)

Çimlenme sırasında enzimlerin çalışması için tohumun su alması gerekir. Suyun alınmasıyla hücreler genişler ve büyümeye başlar. Suyun yeterli olduğu durumlarda, tohumun çimlenme gücü ve hızı yüksektir.

Suyun yetersiz olduğu kurak topraklarda, çözülebilir tuzların gereğinden fazla olması nedeniyle tohumda çimlenme görülmeyebilir. Yanlış sulama ve aşırı gübreleme, ortamda gereğinden fazla tuz birikmesine neden olabilir.

Tuzlu topraklarda, tohum ekildikten sonra yağmur ya da sulama ile tohumun çevresindeki tuz uzaklaşırsa çimlenme gerçekleşir. Suyun çok fazla olması durumunda da, tohum topraktan yeterli oksijen alamadığından çimlenme durur.

Sıcaklık

Su emilimini, enzim etkinliğini ve difüzyonu dolayısıyla çimlenmeyi etkiler. Diğer koşullar uygun olsa bile, sıcaklığın çok düşük ya da yüksek olması durumunda çimlenmegerçekleşmez.

Çimlenme için gerekli olan sıcaklık, bitki türlerine göre değişir. Çoğu bitki için tohum çimlenmesine en uygun sıcaklık yaklaşık 25 – 30 °C arasındadır.

Minimum sıcaklık ise yaklaşık 5 °C dir. Sıcak bölgelere uyum sağlamış bitki tohumları, ılıman bölge tohumlarına göre daha yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyar.

Oksijen

Bitki tohumları oksijen olmayan ortamda çimlenemez. Çimlenmede metabolizma hızı arttığı için oksijen ihtiyacı artar.

Bitki tohumları çimlenmeden önce bir dinlenme süresi geçirir. Bu sürede tohumda metabolizma çok yavaşlamış hatta durmuştur. Bu sürece dormansi denir. Bu süreçte tohum bütün şartlar uygun olsa bile çimlenmez.

Dormansinin süresi bitki türlerine göre hatta tür içinde bile farklılık gösterir. Dormansinin oluşmasına absisik asit hormonu neden olur.

Dormansi sayesinde uygun olmayan kış koşulları geçtikten sonra, tohumun çimlenmesi gerçekleşir. Böylece tohumlar ilkbaharda çimlenir.

NOT: Bazı bitki tohumları, oksijen bulunmayan ya da çok az oksijen bulunan ortamlarda çimlenebilir. Örneğin çeltik tohumları oksijensiz ortamda çimlenebilir ama gelişemez. Gelişebilmek için yine oksijene ihtiyaç duyar.

Yorum bağlantısı

Yorum yazmak için hesap oluşturmalı veya giriş yapmalısın.

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

Hesap oluştur

Hesap oluşturmak ve bize katılmak çok kolay.

Hesap Oluştur

Giriş yap

Zaten bir hesabınız var mı? Buradan giriş yapın.

Giriş Yap

Hakkımızda

Biyoloji Günlüğü ülkemizdeki biyoloji öğrencileri, mezunları ve çalışanları adına kar gütmeyen bir proje olarak 9 senedir faaliyetlerine yılmadan devam etmeye çalışan masum bir projedir. Lütfen art niyetinizi forumdan uzak tutunuz. Bize iletişim formu aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Dilerseniz biyolojigunlugu@gmail.com veya admin@biyolojigunlugu.com adresine mail de gönderebilirsiniz. Bizimle arşivinizi paylaşmak isterseniz wetransfer.com üzerinden biyolojigunlugu.com adresine dosya transferi olarak iletmeniz yeterlidir, sizin adınıza paylaşılacaktır.

Sitemiz bir "Günlük" olarak derleme yayın, yorum, diyalog ve yazılara vermektedir. Güncel biyoloji haberleri ve gelişmelere ek olarak özellikle sosyal medyada gözden kaçan, değerli gördüğümüz tüm içeriğe kaynak ve atıflar dahilinde sitemizde yer vermekteyiz. Bu sitede verilen bilgilerin kullanım sorumluluğu tümüyle kullanıcıya aittir. Sayfalarımızda yer alan her türlü bilgi, görsel ve doküman sadece bilgilendirmek amacıyla verilmiştir.

Biyoloji Günlüğü internet sitesi 5651 Sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında Yer Sağlayıcı olarak faaliyet göstermektedir. İçerikler, ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Yer Sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir.

Yer Sağladığı içeriğin 5651 Sayılı Kanun’un 8 ila 9. maddelerine aykırı şekilde; kişilik haklarınızı ihlal ettiğini ya da hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız mail adreslerimizden iletişime geçerek bildirebilirsiniz. 

Bildirimleriniz dikkatle ve özenle incelenmekte olup kişilik haklarınızın ihlali ya da hukuka aykırılığın tespiti halinde mevzuat kapsamında en kısa sürede işlem yaparak bilgi vereceğiz.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgilendirme

Kullanım Şartları, Gizlilik Politikası, Forum Kuralları sayfalarına göz atınız.