Jump to content

Bitkilerde Epidermis ve Peridermis


Önerilen İletiler

Epidermis ve peridermisten meydana gelen örtü doku; kök, gövde, yaprak ve meyvelerin üzerini örter.

Epidermis

  • Genç otsu ve odunsu bitkilerin dış yüzeyini örten dokudur.

  • Bu doku; hücreler arası boşluğu bulunmayan bir doku olsa da yer yer epidermis tüy, stoma ve hidatotlarla kesintiye uğrar.

  • Epidermisin üzeri, epidermis hücrelerinden salınan kütin maddesi ile oluşturulan kütikulaile kaplıdır.

  • Kütikula saydam, mumsu bir yapıya sahip olduğundan, ışığı geçirir ancak suyu ve su buharını geçirmez.

  • Bu sayede su buharlaşmasını ve su kaybını engellerken, fotosentezin oluşumuna yardım eder.

aw27pLitJepNfgP49Z3glVkIjqokvUPr5C9z1uwX

Epidermis hücrelerinde kloroplast yoktur. Epidermis hücrelerinden oluşan yapılar şunlardır:

Tüy

  • Epidermise ait hücrelerin dışarıya doğruoluşturdukları çıkıntılardır.

  • Bitkinin türüne, yaşadığı çevre şartlarına göre yapı ve görev bakımından farklı tüyler vardır.

IGTulf-T87cJi_-1u8Jj_UO2KwOh8Jf-lMCI-vbN

  • Bazıları su kaybını azaltarak, sıcak havalarda bitkiyi korur.

  • Bu tüyler, epidermis üzerinde oluşturdukları tabaka sayesinde, güneş ışınlarını yansıtarak bitkinin aşırı ısınmasını önler.

  • Aynı zamanda stomaları doğrudan rüzgâr almaktan korurlar.

  • Silisyum ya da kalker taşıyan sivri uçlu, kalın çeperli tüyler hayvanlara karşı bir savunma aracı olarak görev yapar.

  • Bazı tüyler ise güzel kokulu kimyasalları salgılar.

  • Bu tüyler bazı bitkilerin gövde ve yapraklarında, bazı bitkilerin ise çiçeklerinde bulunur.

  • Kökte bulunan emici tüyler ise topraktaki su ve suda çözünmüş minerallerin

  • alınmasını sağlar.

Gözenek (Stoma)

  • Bitkilerde hayatın devamı için; epidermis hücrelerinin farklılaşmasıyla oluşan stomalar, gaz alış verişini ve terlemeyi sağlarlar.

  • Stomalar bitkinin solunum ve fotosentez olaylarını gerçekleştirmesinde önemli bir etkiye sahiptir.

2Ng1KQanhvefrV8NTarqxKtmoAD3N0olMBokNmXU

Hidatot (Su Savakları)

  • Ksilem borularıyla bağlantılı, iki hücreden oluşmuş, açılıp kapanamayan, yaprak kenarlarında bulunan ve damlama (gutasyon) ile suyun dışarı atılmasını sağlayan yapılardır.

wD0h5U7pHQC4F4S2-0L9bjkIoz-qevVBTtips-bz

Emergensler (Dikenler)

  • Tüylerden farklı olarak epidermis hücrelerinin yanı sıra, parankima hatta iletim doku elemanlarına da sahip epidermis kökenli yapılardır.

  • Emergensler bitkinin kendini hayvanlara karşı savunmak amacıyla geliştirdiği bir diğer savunma aracıdır.

Q-48slgKxyvuK5j5ccw454W-_umGqQg3Yt_pTfgj

Peridermis

  • Çok yıllık bitkilerin kök ve gövdesindeki kalınlaşmalar nedeniyle, epidermis dokusu parçalanır ve bitkiyi koruyamaz hale gelir.

  • Bu durumda, epidermis dokusunun yerini peridermis alır.

  • Bu dokuyu oluşturan hücrelerin çeperinde biriken süberin maddesi, bitkinin su kaybını önler.

  • Ayrıca bitkiyi sıcak, soğuk ve mekanik etkilere karşı korur.

  • Peridermis üzerinde bazı açıklıklar vardır. Lentisel (kovucuk) olarak adlandırılan bu açıklıklar, gövde içinde bulunan canlı hücreler ile dış ortam arasındaki gaz alış verişini sağlar.

_DO7opiiMFMLRtqx1pfYyCko6h_VCU5TqdGTjHK8

  • Lentiseller, oksijen alınması ve karbon dioksit atılmasını sağlayan açıklıklardır.

  • Bitkilerdeki salgılar metabolik olaylar sonucunda meydana getirilir. Salgı hücreleri; canlı, bol sitoplazmalı ve büyük çekirdeklidir. Bu hücreler aynı zamanda golgi organeli bakımından zengindir.

  • Bitki metabolizması sonucunda oluşan çeşitli salgı ürünleri, farklı yöntemlerle depolanır.

  • Bitkilerde oluşturulan önemli salgılar enzim, su, bal özü (nektar), glikozid, alkoloid, reçine, eterik yağ ve kristallerdir.

  • Salgı maddelerinden tanen ve reçine gibi antiseptik maddeler bitkiyi çürümekten korur. Nektar ise tozlaşmada önemli rol oynar. Salgı hücreleri epidermiste bulunuyorsa dış salgı bezi, iç dokularda bulunuyorsa iç salgı bezi adı verilir.

  • Hücre dışı salgılar:

Salgı maddeleri önce hücre içinde oluşturulur. Daha sonra hücre dışına atılır. Koku ve bal özü oluşturulan hücrelerle, böcekçil bitkilerin dış ortama salgıladıkları enzimler, bu çeşit salgılardandır.

jCL_TEtPxDyk6BinLvHk8Zu4whdmYxgLFmCyr8BS

Hücre içi salgılar:

Hücre sitoplazmasında üretilen salgılar koful ve sitoplazmalarda biriktirilirse bunlara iç salgı denir. Örneğin portakal kabuğundaki eterik yağlar bu şekilde oluşturulmuştur.

Salgı boruları:

Bir ya da birkaç tane salgı hücresi uzayarak salgı borusu haline gelir. Salgı borularının içinde süte benzeyen bir sıvı bulunur. Örneğin, sütleğen ve kauçuk gibi bitkilerdeki salgı boruları bu şekilde oluşturulmuştur.

Yorum bağlantısı

Yorum yazmak için hesap oluşturmalı veya giriş yapmalısın.

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

Hesap oluştur

Hesap oluşturmak ve bize katılmak çok kolay.

Hesap Oluştur

Giriş yap

Zaten bir hesabınız var mı? Buradan giriş yapın.

Giriş Yap

Hakkımızda

Biyoloji Günlüğü ülkemizdeki biyoloji öğrencileri, mezunları ve çalışanları adına kar gütmeyen bir proje olarak 9 senedir faaliyetlerine yılmadan devam etmeye çalışan masum bir projedir. Lütfen art niyetinizi forumdan uzak tutunuz. Bize iletişim formu aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Dilerseniz biyolojigunlugu@gmail.com veya admin@biyolojigunlugu.com adresine mail de gönderebilirsiniz. Bizimle arşivinizi paylaşmak isterseniz wetransfer.com üzerinden biyolojigunlugu.com adresine dosya transferi olarak iletmeniz yeterlidir, sizin adınıza paylaşılacaktır.

Sitemiz bir "Günlük" olarak derleme yayın, yorum, diyalog ve yazılara vermektedir. Güncel biyoloji haberleri ve gelişmelere ek olarak özellikle sosyal medyada gözden kaçan, değerli gördüğümüz tüm içeriğe kaynak ve atıflar dahilinde sitemizde yer vermekteyiz. Bu sitede verilen bilgilerin kullanım sorumluluğu tümüyle kullanıcıya aittir. Sayfalarımızda yer alan her türlü bilgi, görsel ve doküman sadece bilgilendirmek amacıyla verilmiştir.

Biyoloji Günlüğü internet sitesi 5651 Sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında Yer Sağlayıcı olarak faaliyet göstermektedir. İçerikler, ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Yer Sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir.

Yer Sağladığı içeriğin 5651 Sayılı Kanun’un 8 ila 9. maddelerine aykırı şekilde; kişilik haklarınızı ihlal ettiğini ya da hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız mail adreslerimizden iletişime geçerek bildirebilirsiniz. 

Bildirimleriniz dikkatle ve özenle incelenmekte olup kişilik haklarınızın ihlali ya da hukuka aykırılığın tespiti halinde mevzuat kapsamında en kısa sürede işlem yaparak bilgi vereceğiz.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgilendirme

Kullanım Şartları, Gizlilik Politikası, Forum Kuralları sayfalarına göz atınız.