Sıcaklığın Canlılar Üzerine Etkisi

[Biyolokum]

Sucul kuş ve memeliler hariç suda yaşayan tüm hayvanlar  poiklotermdir.  Poikloterm canlıların iç sıcaklıkları yaşadıkları ortamın sıcaklık sınırı içindedir. Bazen  çevre sıcaklığından değişik olabilir. Ör, bazı balıkların vücut sıcaklığı yaşadıkları çevreden 10°C daha yüksek olabilir. Buzul kurtçukları donma noktası altındaki suda yaşayabilirler. Çünkü bunların vücut sıcaklığı çevre sıcaklığı ile otomatiklik kazanır. Sıcaklığın 1°C yükselmesi metabolizmayı %10 arttırır. Ör, sıcaklık 10°C arttığı zaman oksijen tüketimi ve CO2 oluşumu iki kat artar. Fakat sıcaklık artması ile metabolizma hızı sürekli olarak artmaz.  Sıcak sularda sucul canlıların günlük besin gereksinmesi, soğuk sulara göre daha fazladır. Bundan başka artan sıcaklık; hayvanın gelişmesini, solunumunu, kalp atışı ve dolaşımını, enzim etkinliğini  ve diğer fizyolojik olaylarını hızlandırır.

Poikloterm bir sucul hayvan kuzeyde güneydekine göre daha yavaş büyür ve belirli bir sürede daha az döl verir.  Kışlama, üreme mevsimi, üreme etkinliği de çevre sıcaklığı ile değişir. Her canlının yaşayabildiği bir sıcaklık aralığı vardır. Bunun dışı öldürücü olur. Fakat bu, bir türün bireylerinde eşey, yaşam evresi ve fizyolojik durumu gibi bazı etmenlerle değişebilir. Genel olarak hayvanlar iki grupta toplanır. Dar bir sıcaklık  aralığında  yaşayanlar stenotermik, geniş sıcaklık aralığında yaşayanlara ötermik denir. Maksimum ve minimum sıcaklık arasında her türün tercih ettiği optimum bir sıcaklık vardır.  Geniş sıcaklık aralığında yaşayan bazı hayvanlar günlük yaşamlarında sürekli olarak farklı sıcaklık alanlarında görülürler.  Ör, Corethra ve bazı planktonik canlılar dipten yüzeye kadar geniş bir alanda yaşayabilirler. Sıcaklık ekstremleri yazın +4°C ile 28°C arasında kışın +4°C ile 0°C arasındadır.

Bazı ephemeroptera, plecoptera, Crustavcea türleri 25°C üzerinde yaşayamadıkları halde bazı dipter ve oligoket üyeleri oksijeni az sıcak suları severler. Soğuk su balığı olarak bilinen alabalıkların yaşadığı su sıcaklığı  yıllık ortalama 10°C’ın üzerinde olmalıdır 22°C’tan yukarı sularda  alabalıklarda bakteriyel hastalıklar artar. Ani sıcaklık değişmeleri  canlılar için öldürücü olabilir.