Jump to content

Yaprak Anatomisi, Özellikleri ve Çeşitleri


Önerilen İletiler

Gövdenin yan tomurcuğundan gelişen yapılardır. Bir dikotil (iki çenekli) bitki yaprağı, yaprak ayası ve yaprak sapından oluşur. Yaprak sapının gövdeye bağlandığı yere yaprak kını adı verilir.

wvoZMx-X0Y8lA7cJCxEjZZwonU9LYcsoN1IY9Cu3

Yaprak ayası daha fazla güneş ışığının tutulmasını sağlayan geniş bir yüzeye sahiptir. İletim demetleri yaprak içerisinde dallanarak yaprak damarlarını meydana getirir.

Yaprakların damarlanma şeklinde, tek çenekli ve çift çenekli bitkilerde farklılıklar vardır. Buğday ve mısır gibi tek çenekli bitkilerde paralel damarlanma vardır.Bu damarlanmada, ana damar veya damarlar belirgin olarak kalındır. Yan damarlar ana damarlara paralel olarak uzanır.

mBNyTZXMmS3qmt1s9L0hn0VFDBnG_x0B5peg6d9Z

Fasulye, asma, çınar ve gül gibi çift çenekli bitkilerde ağsı damarlanma gözlenir. Ağsı damarlanma da ana damar belirgin olarak diğer damarlardan kalındır.

r6SDef-FkjaB8LPyUDMsIfenxmjDQ8BS8EMqqi3Y

Ana damarın ince kollara, bu kolların ağ şeklinde daha ince kollara ayrılmasıyla yaprak yüzeyinde ağsı bir görünüm meydana gelir.

Bir yaprak, bir tek yaprak ayasından oluşuyorsa basit yaprak adını alır.Yaprak ayası iki veya daha fazla yaprakçıktan oluşuyorsa, bileşik yaprak adını alır.

Bir yaprağın kesiti mikroskopla incelenirse, yaprağın alt ve üst yüzeylerinin tek sıralı epidermis hücreleriyle örtülü olduğu görülür. Bu hücreler, kloroplastları bulunmadığı için renksizdir.

Hücreleri arasında boşluk bulunmaz ve epidermis dokusunun yüzeyi, hücrelerinin salgıladıkları mumsu kütikula tabakasıyla örtülüdür.

Fotosentez için gerekli olan karbon dioksit ve solunum için gerekli olan oksijen, epidermis hücreleri arasında bulunan stomalarla alınır. Stomalar ayrıca terleme ile su atılmasını da sağlar. Yapraktaki iki epidermis arasında bulunan çok hücreli kısma mezofil tabakası denir.

Mezofil tabakası içinde, yaprak damarları ve parankima dokusu yer alır. Özümleme parankiması hücrelerinden meydana gelen bu bölge, yaprağın fotosentez yapan kısmıdır.

Mezofil tabakasında; palizat ve sünger parankiması olmak üzere iki farklı özümleme parankiması vardır.

Palizat parankiması: Üst epidermis tabakasının altında ve epidermise dik olarak yerleşmiş, uzun, silindir şeklindeki hücrelerden oluşan tabakadır. Çok sayıda kloroplasta sahip olan palizat parankiması hücrelerinde bol miktarda fotosentez yapılır.

lxxKCSe9NGQvnMZPHqWB-AiVZDhBOjtydKN3QAmI

Sünger parankiması: Bu dokudaki hücreler dü- zensiz bir şekle sahiptir ve aralarında geniş boşluklar bulunur. Bu boşluklarda karbon dioksit, oksijen ve su buharı vardır.

Yaprakta bulunan damarlar, iletim demetlerinin devamıdır. Damarların üst kısmında ksilem, alt kısmında ise floem yer alır.

Örnek ..

Yeşil bir bitkinin yaprağında bulunan;

I. Palizat parankiması

II. Sünger parankiması

III. Stoma bulunan epidermis şeklindeki yapıların fotosentez hızları, çoktan aza doğru nasıl sıralanabilir?

A) I – II – III

B) III – II – I

C) I – III – II

D) II – I – III

E) II – III – I

Çözüm ..

Bir bitkinin yaprağında en çok bulunan ve bol kloroplastlı olan hücreler palizat parankimasındadır. Bu nedenle, en hızlı fotosentez bu hücrelerde yapılır. Palizat parankimasının alt kısmında bulunan sünger parankiması hücreleri, daha az sayıda kloroplast içerdiklerinden, fotosentez miktarı biraz daha düşüktür. Epidermis hücrelerinin farklılaşmasıyla oluşan stoma hücreleri hem sayıca az, hem de daha az kloroplast taşıdıklarından en yavaş fotosentez hızına sahiptirler.

Cevap A

Örnek

Bazı bitkilerde,

l. Stoma bulunmayan yeşil ince gövde

ll. Kazık kök

lll. Sadece üst yüzeyinde stoma bulunan yapraklar

lV. Su depolanmış kalın gövde

V. Geniş, parçalı yapraklar

Vl. Kalın mantar tabakasıyla korunan gövde gibi özellikler bulunur.

Bu özelliklerden, aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin ikisi de, karşısında belirtilen ortama en uygundur?

hobhhPtLr41eBY31itDKGCdutNUigAhpmUclZqFo

Çözüm ..

Kurak ortam bitkilerinde;

  • Kazık kök

  • Su depolayan gövde

  • Kalın mantar tabakalı gövde

  • Stomaların yaprak derinliğine gömülmesi ve stomaların yaprağın alt yüzeyinde yoğunlaşması

  • Yaprakların ince olması gibi adaptasyonlar vardır.

Nemli ya da su ortamındaki bitkilerde ise;

  • ince gövde

  • Parçalı ve geniş yaprak

  • Saçak ve yüzeyde kök

  • Stomaların yaprak üst yüzeyinde yoğunlaşması gibi adaptasyonlar bulunur.

Buna göre I. ve III. özellikler su bitkilerine özgüdür. Diğerleri uygunluk göstermez.

Cevap E

Yorum bağlantısı

Yorum yazmak için hesap oluşturmalı veya giriş yapmalısın.

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

Hesap oluştur

Hesap oluşturmak ve bize katılmak çok kolay.

Hesap Oluştur

Giriş yap

Zaten bir hesabınız var mı? Buradan giriş yapın.

Giriş Yap

Hakkımızda

Biyoloji Günlüğü ülkemizdeki biyoloji öğrencileri, mezunları ve çalışanları adına kar gütmeyen bir proje olarak 9 senedir faaliyetlerine yılmadan devam etmeye çalışan masum bir projedir. Lütfen art niyetinizi forumdan uzak tutunuz. Bize iletişim formu aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Dilerseniz biyolojigunlugu@gmail.com veya admin@biyolojigunlugu.com adresine mail de gönderebilirsiniz. Bizimle arşivinizi paylaşmak isterseniz wetransfer.com üzerinden biyolojigunlugu.com adresine dosya transferi olarak iletmeniz yeterlidir, sizin adınıza paylaşılacaktır.

Sitemiz bir "Günlük" olarak derleme yayın, yorum, diyalog ve yazılara vermektedir. Güncel biyoloji haberleri ve gelişmelere ek olarak özellikle sosyal medyada gözden kaçan, değerli gördüğümüz tüm içeriğe kaynak ve atıflar dahilinde sitemizde yer vermekteyiz. Bu sitede verilen bilgilerin kullanım sorumluluğu tümüyle kullanıcıya aittir. Sayfalarımızda yer alan her türlü bilgi, görsel ve doküman sadece bilgilendirmek amacıyla verilmiştir.

Biyoloji Günlüğü internet sitesi 5651 Sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında Yer Sağlayıcı olarak faaliyet göstermektedir. İçerikler, ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Yer Sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir.

Yer Sağladığı içeriğin 5651 Sayılı Kanun’un 8 ila 9. maddelerine aykırı şekilde; kişilik haklarınızı ihlal ettiğini ya da hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız mail adreslerimizden iletişime geçerek bildirebilirsiniz. 

Bildirimleriniz dikkatle ve özenle incelenmekte olup kişilik haklarınızın ihlali ya da hukuka aykırılığın tespiti halinde mevzuat kapsamında en kısa sürede işlem yaparak bilgi vereceğiz.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgilendirme

Kullanım Şartları, Gizlilik Politikası, Forum Kuralları sayfalarına göz atınız.